निरोगी जीवनशैली राखण्यासाठी 14 उत्तम उपाय

आरोग्य हे प्रत्येकाच्या जीवनातील सर्वात महत्त्वाचे घटक आहे. जागतिक आरोग्य संघटनेने आरोग्याची व्याख्या ‘केवळ रोगांचा अभाव नसून मानसिक, शारीरिक आणि सामाजिक सुख-समृद्धीची पूर्ण अवस्था’ अशी केली आहे. दुसरीकडे, जीवनशैली म्हणजे व्यक्ती ज्या पद्धतीने जगते, ज्यामध्ये आरोग्य, आहार, सामाजिक संबंध, मूल्ये आणि विश्वास तसेच संगीत, पुस्तके, खेळ यासारख्या सवयी आणि छंद यांचा समावेश होतो. थोडक्यात, निरोगी जीवनशैली म्हणजे व्यक्तीने केलेल्या निवडी ज्या त्यांच्या आरोग्यावर आणि एकूण सुख-समृद्धीवर परिणाम करतात.

निरोगी जीवनशैलीमध्ये यांचा समावेश आहे परंतु यापुरते मर्यादित नाही:

1. नियमित व्यायामाद्वारे तंदुरुस्त राहणे

2. संतुलित पौष्टिक आहार घेणे

3. खेळ किंवा बाह्य क्रियाकलापांमध्ये सहभागी होणे

4. मादक पदार्थांचा दुरुपयोग टाळणे

5. हास्य आणि आनंद शोधणे

6. स्वतःशी आणि इतरांशी आनंदी संबंध ठेवणे

7. सकारात्मक विचार आणि स्वतःची प्रतिमा राखणे

8. शांत, आत्मविश्वासपूर्ण आणि सर्जनशील राहणे

9. योग्य तणाव व्यवस्थापन

10. पुरेशी झोप

निरोगी जीवनशैली म्हणजे काय?

एक अतिशय लोकप्रिय बॉलिवूड चित्रपट ‘बावर्ची’ मध्ये, राजेश खन्ना रवींद्रनाथ टागोरांचा प्रसिद्ध उल्लेख करतात की “आनंदी राहणे इतके सोपे आहे, पण सोपे राहणे इतके कठीण आहे”. निरोगी जीवनशैली, जरी ती सोपी वाटत असली, तरी प्रत्यक्षात ती पाळणे इतके सोपे नाही.

बर्‍याच लोकांसाठी जीवन खूप व्यस्त आहे. स्थिर शहरी जीवनशैलीमुळे निरोगी जीवनशैली राखणे आणखी कठीण झाले आहे. अनेकदा, आपण आपल्या कामाला आरोग्यापेक्षा प्राधान्य देतो, ज्यामुळे नंतर मधुमेह, कर्करोग, सांधेदुखी, मूळव्याध आणि हृदयरोग यांसारख्या अनेक आरोग्य समस्यांना आणि दीर्घकालीन आजारांना जन्म मिळू शकतो.

अनेक वैज्ञानिक अभ्यासांनी दर्शविले आहे की आपली जीवनशैली आपल्या आरोग्य आणि एकूण सुख-समृद्धीमध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावते. याचा परिणाम आपण तणाव आणि आनंद यांच्याशी कसे सामना करतो तसेच आपल्या वैयक्तिक आणि सामाजिक संबंधांवर होतो.

जर आपण दारू आणि निकोटीनसारख्या हानिकारक पदार्थांपासून दूर राहिलो, नियमित व्यायाम केला आणि पौष्टिक अन्न खाल्ले, तर अनेक आरोग्य समस्यांना प्रतिबंध करता येऊ शकतो आणि अनेक दीर्घकालीन आरोग्य परिस्थिती टाळता येऊ शकतात.

निरोगी जीवनशैली राखण्याचे 14 मार्ग

अधिक विलंब न करता, रोगांपासून दूर राहण्यासाठी, आपले आरोग्य, ताकद आणि नैसर्गिक रोगप्रतिकारक शक्ती सुधारण्यासाठी आणि आपल्या जीवनाची गुणवत्ता वाढवण्यासाठी निरोगी जीवनशैली राखण्याचे 14 मार्ग पाहूया.

1. स्वतःची काळजी घेण्यास प्राधान्य द्या

काम, व्यायाम, संबंध यासारख्या जबाबदाऱ्या तुम्हाला शारीरिक, भावनिक आणि मानसिकदृष्ट्या थकवू शकतात. म्हणूनच निरोगी जीवनशैलीसाठी स्वतःची काळजी घेण्यास विशेष प्राधान्य देणे महत्त्वाचे आहे.

स्वतःला सांगणे की तुम्ही तुमचे सर्वोत्तम करत आहात हे महत्त्वाचे आहे जेणेकरून तुम्हाला तणाव येणार नाही.

स्वतःची काळजी घेतल्याने तुमच्या कामातील आणि वैयक्तिक संबंधांमधील कार्यक्षमता सुधारू शकते. स्वतःची काळजी घेण्याचे मार्ग यात समाविष्ट असू शकतात:

1. योग, ध्यान किंवा व्यायामामध्ये सहभागी व्हा

2. चांगल्या आणि सर्जनशील क्रियाकलापांवर लक्ष केंद्रित करा

3. नाही म्हणायला शिका

4. दारू आणि निकोटीनपासून दूर राहा

5. जास्त बांधिलकी टाळा

6. पुस्तक वाचा

7. मित्रांशी भेटा

8. कार्ब्स कमी करा

2. संतुलित आहार राखणे

जर तुम्ही संतुलित आहार घेतला नाही तर तुमच्या शरीराच्या गरजा पूर्ण होऊ शकणार नाहीत.

जटिल कार्बोहायड्रेट्स, विशिष्ट प्रथिनांचे प्रमाण, मल्टीव्हिटॅमिन्स आणि झिंक, मॅग्नेशियम आणि लोह यांसारख्या विविध खनिजांचे सेवन करणे आवश्यक आहे जे आयुष्य वाढवू शकतात आणि रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवू शकतात.

निरोगी आहार घेतल्याने मधुमेहासारख्या अनेक दीर्घकालीन आजारांचे व्यवस्थापन करण्यास मदत होऊ शकते. पालेभाज्या, मांस आणि मासे, आणि निरोगी चरबी असलेले अन्न यांचा समावेश आपल्या शरीर आणि अवयवांच्या आरोग्यासाठी आणि चैतन्यासाठी खूप महत्त्वाचा आहे.

संतुलित आहार राखण्याचे काही मार्ग खालीलप्रमाणे आहेत:

1. भरपूर फळे आणि भाज्या समाविष्ट करा

2. उच्च फायबरयुक्त जेवण समाविष्ट करा

3. नाश्ता वगळू नका

4. संतृप्त चरबी कमी करा

5. प्रक्रिया केलेले मांस आणि तळलेले पदार्थ टाळा

6. भरपूर पाणी प्या

7. कुटुंब किंवा मित्रांसह जेवण करा

8. ग्रीन टी वापरून पहा

9. आहारात औषधी वनस्पती आणि मसाले समाविष्ट करा

3. नियमित व्यायाम करा

नियमित व्यायाम हा निरोगी जीवनशैली राखण्याचा एक उत्तम मार्ग आहे. व्यायामाचे फायदे असंख्य आहेत.

अभ्यासांनी सिद्ध केले आहे की आठवड्यातून 5 दिवस 30 मिनिटांचा नियमित व्यायाम मधुमेहींमधील उच्च रक्तशर्करेला लक्षणीयरीत्या कमी करू शकतो.

यामुळे सांधेदुखी आणि संधिवात देखील दूर राहतो. नियमित व्यायाम तुमची रोगप्रतिकारक शक्ती नैसर्गिकरित्या वाढवतो, सकारात्मकता वाढवतो आणि तुमची ताकद, सहनशक्ती आणि घर आणि कामावरील कार्यक्षमता वाढवतो.

नियमित व्यायाम करण्यासाठी जिमला जाणे आवश्यक नाही. जलद चालणे, साधे चिन-अप्स आणि पुशअप्स आणि थोडे एरोबिक्स तुमच्या शरीराला चैतन्य देऊ शकतात आणि तुम्हाला ऊर्जा आणि सकारात्मक भावनांनी भरू शकतात.

4. पुरेशी झोप राखा

जर तुमचा कामाचा दिवस आठ तासांचा असेल आणि उरलेला वेळ जेवण, व्यायाम, टीव्ही पाहणे, इंटरनेट ब्राउझिंग किंवा कोणताही विषय अभ्यासण्यात खर्च होत असेल तर तुम्हाला विश्रांतीसाठी पुरेसा वेळ शोधणे कठीण होऊ शकते.

किमान आठ तासांची झोप रक्त परिसंचरण सुलभ करण्यास, मेंदूच्या मज्जातंतूंना पुनर्जनन करण्यास आणि तुमचे स्नायू, हाडे आणि ऊतींना आराम देण्यास मदत करू शकते. पुरेशी आणि निरोगी झोपेच्या पद्धतीमुळे तुम्ही दिवसभर ऊर्जावान आणि उत्पादक राहाल.

यामुळे लैंगिक संप्रेरकांचे पुनर्जनन आणि कॉर्टिसॉल पातळी कमी करण्यातही मदत होऊ शकते.

5. तणाव प्रभावीपणे व्यवस्थापित करा

स्थिर जीवनशैली, समवयस्कांचा दबाव आणि संबंध यामुळे तुम्ही निरोगी जीवनशैली राखत नसाल तर तणाव पातळी सहज वाढू शकते.

तणावाचा सामना करणे हे प्रत्येक वयोगटातील व्यक्तीला सामोरे जावे लागणारे आव्हान आहे आणि यामुळे अनेकदा दारू आणि सिगारेट सेवनाकडे आकर्षण वाढते.

तणाव प्रभावीपणे व्यवस्थापित करण्याचे काही मार्ग खालीलप्रमाणे आहेत:

1. औषधे आणि दारू टाळा

2. तुम्हाला आवडणाऱ्या क्रियाकलापांमध्ये सहभागी होऊन स्वतःला विश्रांती द्या

3. भरपूर झोप घ्या

4. लोकांशी संपर्क साधा आणि सामाजिक व्हा

5. तुमच्या समुदायातील विश्वास-आधारित संस्थेशी संपर्क साधा

6. योग आणि ध्यान करा

7. खोल श्वासोच्छवासाचा सराव करा

8. सोशल मीडियाचा वेळ व्यवस्थापित करा

6. दिवसभर हायड्रेटेड रहा

पाणी हे संतुलित आहाराचा आणि निरोगी जीवनशैली राखण्याचा अविभाज्य आणि आवश्यक भाग आहे. दररोज नियमित अंतराने पुरेसे पाणी पिणे खूप महत्त्वाचे आहे.

पाणी आपल्या शरीर आणि महत्त्वाच्या अवयवांना अनेक प्रकारे मदत करते. यामुळे शरीराचे तापमान नियंत्रित होते, संसर्ग टाळतो, ग्लुकोज, पोषक तत्त्वे आणि ऑक्सिजन पेशींमध्ये पोहोचवतो, सांधे आणि डोळे स्नेहन करते, पचनसंस्था सुधारते, त्वचा तेजस्वी ठेवते आणि शरीराचे डिटॉक्सिफिकेशन करण्यास मदत करते.

हायड्रेटेड राहण्याचे काही मार्ग जे निरोगी जीवनशैलीकडे नेतात:

1. पचनसंस्थेला मदत करते

2. शरीराला नैसर्गिकरित्या मॉइश्चराइज ठेवते

3. पेशींना पोषक तत्त्वे आणि ऑक्सिजन पोहोचवते

4. सांधे आणि डोळे स्नेहन ठेवते

5. महत्त्वाच्या अवयवांचे आणि ऊतींचे संरक्षण करते

6. मूत्रपिंडांना शरीरातील कचरा डिटॉक्सिफिकेशन करण्यास मदत करते

7. दारूचे सेवन मर्यादित करा, धूम्रपान सोडा किंवा सुरू करणे टाळा

नियमित दारू आणि धूम्रपान आपल्या शरीरावर मोठा परिणाम करतात. जास्त धूम्रपान आणि दारू पिण्यामुळे आपल्या हृदयातील स्नायूंवर ताण येतो आणि रक्तवाहिन्यांवर दबाव येतो.

दीर्घकाळ दारू पिण्यामुळे तुमच्या यकृताचे नुकसान होऊ शकते. यामुळे झोपेची गुणवत्ता देखील प्रभावित होते, ज्यामुळे तणाव वाढतो.

धूम्रपान आणि दारू सोडण्याचे अनेक फायदे आणि दारू सोडण्याचे फायदे आहेत. धूम्रपान आणि दारू सोडणे निरोगी जीवनशैलीसाठी मोठा योगदान देऊ शकते:

1. यकृत आणि मूत्रपिंड कार्यक्षमता सुधारते

2. हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी आजारांचा धोका कमी होतो

3. मेंदूची कार्यक्षमता सुधारते आणि तणाव कमी होतो

4. ऊर्जा पातळी वाढते

5. झोपेची गुणवत्ता सुधारते

6. संबंध सुधारतात

7. कार्यस्थळावरील उत्पादकता वाढते

8. लैंगिक वेळ आणि कार्यक्षमता वाढते

8. योगाचा सराव करा

योग म्हणजे स्ट्रेचिंग, आसने आणि श्वासोच्छवासाच्या तंत्रांचा एक संच आहे, ज्याचा उगम भारतात झालेली एक प्राचीन आध्यात्मिक प्रथा आहे.

आध्यात्मिक स्वरूपाची प्रथा असली तरी, योग सूक्ष्म विज्ञान आणि समग्र पद्धतींवर आधारित आहे ज्यामुळे मन, शरीर आणि आत्म्याचा समन्वय साधला जातो.

प्राणायाम, ध्यान किंवा योगाच्या विविध प्रकार आणि आसनांसाठी तुमच्या दिवसाचा काही भाग गुंतवा. याची सुरुवात सकाळी सूर्योदयाच्या वेळी किंवा दुपारी जेवणापूर्वी केली जाऊ शकते.

राष्ट्रीय आरोग्य संस्थेनुसार, योग खालीलप्रमाणे आपल्या जीवनाची गुणवत्ता सुधारू शकतो:

1. तणाव व्यवस्थापनास समर्थन देतो

2. मेंदू आणि संज्ञानात्मक कार्यक्षमता सुधारतो

3. निरोगी वजन कमी करण्यास मदत करतो

4. झोपेची गुणवत्ता सुधारतो

5. भूक सुधारतो

6. हृदयाचे आरोग्य सुधारतो

7. सांधेदुखी आणि संधिवातास मदत करू शकतो

8. शरीराला चैतन्य देतो, मूड सुधारतो

9. धूम्रपान सोडण्यास मदत करतो

10. दारू सोडण्याच्या सिंड्रोममध्ये सहाय्य करू शकतो

9. मानसिक आणि भावनिक सुख-समृद्धीचे पोषण करा

मानसिक आणि भावनिक सुख-समृद्धीची कोणतीही निश्चित व्याख्या नाही. यामध्ये तुम्ही सध्या काय अनुभवत आहात, आपण कसे आहोत, आपले वैयक्तिक आणि व्यावसायिक जीवन कसे चालले आहे किंवा आपण आपल्या दैनंदिन जीवन, संबंध आणि कामांशी कसे सामना करत आहोत याचा समावेश होऊ शकतो.

मानसिक आणि भावनिक सुख-समृद्धीचे पोषण करणे कॉफीचा कप तयार करण्याइतके सोपे आणि सुलभ असू शकते. उदाहरणार्थ, तुम्ही स्वतःसाठी गरम किंवा थंड कॉफी तयार करू शकता.

कॉफीच्या डिटॉक्सिफायिंग गुणधर्मामुळे तुमच्या मेंदूला रिचार्ज होऊ शकते, भावनिक ताकद वाढू शकते आणि तणाव आणि थकवा कमी करून तुम्हाला कामात अधिक सक्रिय बनवू शकते. भावनिक आणि मानसिक सुख-समृद्धीचे पोषण करण्याचे इतर मार्ग यात समाविष्ट असू शकतात:

1. तणाव व्यवस्थापित करा

2. शारीरिकदृष्ट्या तंदुरुस्त रहा

3. पुरेशी झोप घ्या

4. लोकांशी संपर्क साधा

5. छंदांमध्ये सहभागी व्हा

6. निसर्गात वेळ घालवा

7. वर्तमानावर लक्ष केंद्रित करा

10. स्वच्छता राखा

दररोज शरीर धुणे हे स्वच्छता राखण्यासाठी महत्त्वाचे आहे. चांगल्या दर्जाचा साबण वापरा जेणेकरून तुम्ही तुमच्या शरीराला जंतू आणि कणांपासून मुक्त करू शकाल.

हात वारंवार धुवा आणि शरीराला हायड्रेटेड आणि मॉइश्चराइज ठेवा. तुम्ही त्वचेच्या पृष्ठभागावरील मृत पेशी काढून टाकण्यासाठी नैसर्गिक खड्डा दगड देखील वापरू शकता.

झोपण्यापूर्वी पाय पूर्णपणे स्वच्छ केल्याने रक्त प्रवाह सुधारतो आणि शांत झोप प्रोत्साहित होते.

तसेच, सकाळी उठल्यानंतर आणि रात्री झोपण्यापूर्वी दोनदा दात घासल्याने तुमचे दात आणि इनॅमल जंतूमुक्त राहतात आणि तोंड ताजे राहते.

निरोगी जीवनशैलीसाठी स्वच्छता राखण्याचे काही मार्ग खालीलप्रमाणे आहेत:

1. हात स्वच्छ ठेवा आणि वारंवार धुवा

2. नखे नियमितपणे कापा

3. झोपण्यापूर्वी किंवा स्नानगृहात जाण्यापूर्वी पाय धुवा

4. खोकताना किंवा शिंकताना रुमाल वापरा

5. केस आणि टाळूची स्वच्छता राखा

11. तंत्रज्ञानाचा वापर हुशारीने व्यवस्थापित करा

आधुनिक तंत्रज्ञानाने आपले जीवन लक्षणीयरीत्या सुधारले आहे. आपण एका बोटाच्या क्लिकवर जगभरातील माहिती मिळवू शकतो. तंत्रज्ञानाने उत्पादकता लक्षणीयरीत्या वाढवली आहे.

परंतु जरी याने अनेक प्रकारे आपल्याला वरदान ठरले असले तरी, त्याच्या वापरामुळे तणाव आणि आजारांचा एक नवीन प्रकार देखील निर्माण झाला आहे.

जेव्हा मनोरंजनासाठी उत्पादकतेपेक्षा जास्त वापरले जाते, तेव्हा तंत्रज्ञानामुळे खराब झोप, खराब दृष्टी यासारख्या समस्या उद्भवू शकतात.

स्मार्टफोन्समधून उत्सर्जित होणारा कृत्रिम प्रकाश केवळ झोपेच्या गुणवत्तेवरच नाही तर आपल्या दृष्टीवरही प्रतिकूल परिणाम करतो.

रस्ता ओलांडताना आणि वाहन चालवताना फोन वापरण्यामुळे रस्त्यावरील अपघातांमध्ये तीव्र वाढ झाली आहे, ज्यामुळे दरवर्षी लाखो लोकांचा मृत्यू होतो.

निरोगी जीवनशैली राखण्यासाठी तंत्रज्ञानाचा वापर व्यवस्थापित करण्याचे काही मार्ग खालीलप्रमाणे आहेत:

1. वाहन चालवताना डिव्हाइस वापरू नका

2. स्क्रीन वेळेची जाणीव ठेवा

3. झोपण्यासाठी बेडवर जाताना फोन वापरू नका

4. स्क्रीनपासून दूर असलेल्या क्रियाकलापांवर वेळ घालवा

5. बाहेर जा आणि खऱ्या लोकांशी सामाजिक व्हा

6. शारीरिक खेळ आणि क्रियाकलापांसाठी बाहेर जा

7. सोशल मीडियाचा हुशारीने वापर करा

8. सूचना बंद करा

12. वैयक्तिक वाढ आणि विकासाला प्राधान्य द्या

वैयक्तिक वाढ आणि विकास म्हणजे स्वतःच्या सुधारणेसाठी आणि स्वतःसाठी ठरवलेली ध्येये, आत्मसन्मान, आत्मविश्वास आणि संबंध यासाठी कौशल्यांचा विकास आणि उन्नती.

वैयक्तिक विकासामुळे तुम्ही नवीन विचार आणि कार्यपद्धती स्वीकारता, ज्यामुळे नवीन कौशल्ये आणि दृष्टिकोन विकसित होतात.

वैयक्तिक वाढ शारीरिक, मानसिक, आध्यात्मिक, सामाजिक आणि भावनिक असू शकते. सतत शिकणे वैयक्तिक वाढ आणि विकासासाठी आवश्यक आहे. यश, वाढ आणि आनंदाच्या शोधात पूर्ततेसाठी हे आवश्यक आहे.

निरोगी जीवनशैली राखण्यासाठी वैयक्तिक वाढ आणि विकासाला प्राधान्य देण्याचे काही मार्ग खालीलप्रमाणे आहेत:

1. बदलाची इच्छा शोधा

2. वास्तववादी ध्येये ठरवा

3. नवीन कौशल्ये शिका

4. फक्त स्वतःशीच स्पर्धा करा

5. नकारात्मक विचार टाळा

6. कृती करा

7. छोटी आव्हाने ठरवा

8. सातत्य राखा

9. विजय साजरे करा

13. कृतज्ञता आणि राग व्यवस्थापनाचा सराव करा

सामाजिक शिष्टाचाराचा भाग म्हणून कृतज्ञतेचा अभिव्यक्ती बाळगणे प्रत्येकाचे मन जिंकेल आणि यामुळे तुमचे शरीर आणि मन निरोगी राहण्यास मदत होईल.

यामुळे नकारात्मकता, ज्यामध्ये उदासीनता, चिंता आणि थांबवता न येणाऱ्या वेदनांशी सामना करणे यांचा समावेश आहे, यावर मात करण्यास मदत होईल.

राग व्यवस्थापन इतके सोपे नाही. कमी स्वभाव किंवा राग राखणे तुमच्या मानसिक आरोग्याला आणि हृदयाच्या समस्यांना बरे होऊ देणार नाही.

जेव्हा तुम्ही वेदना आणि रागाच्या उच्च अवस्थेत असता तेव्हा कृतज्ञता राग व्यवस्थापित करण्यात खूप पुढे जाते.

14. निसर्गाशी मैत्री करा

पृथ्वी, पाणी, अग्नी, वायू आणि आकाश हे पाच तत्त्वे नैसर्गिक जगाच्या सर्व पैलूंना जबाबदार आहेत.

पारंपरिक आयुर्वेदाच्या शहाणपणानुसार, आपल्या शरीरात या पाच तत्त्वांचा समावेश आहे, जे एकत्रितपणे वात, कफ आणि पित्त दोष बनवतात.

यामुळे आपल्या शरीरातील निसर्गाला चयापचय असे संबोधले जाते. आपल्या निसर्गाच्या शारीरिक, मानसिक आणि भावनिक पैलूंचे नियमन करण्यासाठी बाह्य निसर्गाच्या जवळ राहणे आवश्यक ठरते.

सकाळी दवबिंदूंनी नटलेल्या हिरव्या गवतावर चालणे आत्मविश्वास वाढवण्यास, तणाव व्यवस्थापित करण्यास आणि दृष्टी सुधारण्यास मदत करते असे मानले जाते.

हायकिंग आणि पर्वतारोहण, तीर्थयात्रा करणे कठीण असू शकते, परंतु यामुळे तुमच्या आंतरिक स्व आणि निसर्गाशी जोडले जाते, तुमची रक्त परिसंचरण प्रणाली सुधारते, तुमची सहनशक्ती वाढवते आणि तुमचे मन, शरीर आणि आत्मा यांचा समन्वय साधतो.

निष्कर्ष

निरोगी जीवनशैलीमध्ये संतुलित आहार, दैनंदिन व्यायाम आणि नियमित तणाव व्यवस्थापन यांचा समावेश आहे.

आवश्यक पोषक तत्त्वांनी पोषण करून तुमच्या खाण्याच्या सवयी सुधारणे आवश्यक ठरते. ताजे, प्रक्रियाविरहित धान्यांचे सेवन हाडे विकसित आणि मजबूत करण्यास मदत करू शकते. नियमित व्यायाम रोग नियंत्रित करण्यास, हाडांची ताकद वाढवण्यास आणि शरीराला लवचिकता प्रदान करण्यास मदत करू शकतो. भजने ऐकणे आणि आध्यात्मिक श्लोक वाचणे तुमच्या सौंदर्यशास्त्राची भावना वाढवेल.

निसर्गाच्या जवळ राहिल्याने तुमची सहनशक्ती वाढेल आणि जीवनाकडे तुमचा दृष्टिकोन निश्चितपणे सकारात्मक दिशेने बदलेल.